Céard a tharlaíonn mura gcomhlíonann tú d’oibleagáidí?

Níl tú comhlíontach ó thaobh cánach de, mar dhuine dliteanach, má loictear do chuid oibleagáidí maidir leis an gCánach Talún Cónaí-Chriosaithe (CTCC) a chomhlíonadh.

Cuimsíonn neamhchomhlíontacht cásanna ina loiceann úinéir láithreáin ábhartha clárú agus cuntas a thabhairt i leith cTCC. Má dhéanann tú gearríocaíocht ar an méid CTCC atá dlite, féadfaidh cáin agus úis a thabhú mar mhuirear ar an talamh. Má dhéanann tú tearcluacháil shuntasach ar do thalamh chun críocha na cánach, d'fhéadfaí formhuirear suas le 30% a ghearradh.

Formhuirear i leith tuairisceán a thíolacadh go déanach

Féadfar formhuirear a ghearradh ort mar dhuine dliteanach chun do thuairisceán CTCC a thíolacadh tar éis an dáta dlite.

Mura dtíolacann tú do thuairisceán faoin dáta dlite, méadófar do dhliteanas CTCC don bhliain sin de réir mhéid an fhormhuirir. Is éard atá i gceist leis an bhformhuirear ná céadatán den CTCC iomlán iníochta atá don bhliain a thíolactar tuairisceán go déanach.

Chun tuilleadh eolais a fháil féach an rannán 'Formhuirear ar thuairisceán RZLT a thíolacadh go déanach' sa Tax and Duty Manual Part 22A-01-01.

Formhuirear ar thearcluacháil láithreáin ábhartha

D'fhéadfadh formhuirear a bheith i bhfeidhm sa chás go ndéanann tú, mar dhuine faoi dhliteanas, tearcluacháil ar láithreán ábhartha agus do mhéid cánach dlite á ríomh i do thuairisceán CTCC.

Féadtar achomharc a dhéanamh chun formhuirear a ghearradh agus a fhorfheidhmiú, maidir le tearcluacháil láithreán ábhartha, a thíolacadh. Ba chóir an t-achomharc a thíolacadh chuig An gCoimisiún um Achomhairc Chánach (TAC).

Chun tuilleadh eolais a fháil, féach an rannán 'Formhuirear ar thearcluacháil láithreán ábhartha' den Tax and Duty Manual Part 22A-01-01.

Imréiteach cánach

Más rud é, mar an duine faoi dhliteanas, go loiceann tú d'oibleagáidí CTCC a chomhlíonadh, d'fhéadfaí imréiteach cánach a dhiúltú duit.

Féadtar imréiteach cánach a dhiúltú sa chás:

• go dtíolactar (nó nach dtíolactar) tuairisceáin CTCC gan íoc i leith láithreán ábhartha atá faoi úinéireacht duine faoi dhliteanas
• go bhfuil dliteanais CTCC amuigh i leith láithreán ábhartha atá faoi úinéireacht ag duine faoi dhliteanas
• nó
• tá ús nó píonós de réir mar a gcomhaontaíodh nó a gcinntear amuigh.

Chun tuilleadh eolais a fháil, féach an rannán 'Imréiteach cánach' den Tax and Duty Manual Part 22A-01-01.

Táillí úis

Baineann muirear úis 8% in aghaidh na bliana (0.0219% in aghaidh an lae) le haon íocaíocht dhéanach agus gearríocaíocht CTCC.

Tabhair do d'aire

Má tá CTCC gan íoc agus, nó go bhfuil ús le haghaidh íocaíochta déanach gan íoc, déantar muirear air seo ar an dtalamh lena mbaineann sé.

Chun tuilleadh eolais a fháil féach an rannán 'Ús ar íocaíocht dhéanach CTCC' den Tax and Duty Manual Part 22A-01-01.

Forfheidhmiú CTCC

Cuireann na Coimisinéirí Ioncaim roinnt modhanna íocaíochta ar fáil ionas gur féidir leat freastal ar d'oibleagáidí CTCC mar úiréirí maoine.

Má loiceann úinéar clárú agus cuntas a thabhairt ar CTCC, nó má thearcíocann siad an méid CTCC atá dlite, féadfaidh na Coimisinéirí Ioncaim gníomh forfheidhmithe a dhéanamh chun an cháin gan íoc a bhailiú. Féadtar aon CTCC gan íoc (lena n-áirítear ús) a atreorú chuig an sirriam, nó an dlíodóir, le haghaidh bailiúcháin.