Baile   Fostú daoine   Sochar comhchineáil d'fhostóirí  

Saorúsáid sócmhainní (seachas lóistín, carranna nó veaineanna curtha ar fáil ag fostóir)

D'fhéadfá a roghnú chun saorúsáid do shócmhainní a chur ar fáil do d'fhostaí lena n-úsáid phríobháideach. Is sochar incháinithe é seo a bheidh inmhuirir faoin gcóras Íoca Mar a Thuillir (ÍMAT) chuig:

Ciallaíonn 'saorúsáid' go dtugann tú cead do d’fhostaí an tsócmhainn a úsáid gan úinéireacht na sócmhainne a thabhairt dó nó di. 

Baineann an treoir atá leagtha amach ar an leathanach seo le fostaithe agus stiúrthóirí araon.

Luach an tsochair

Tabhair do d’aire

Laghdaíonn aon íocaíocht a dhéanann d'fhostaí leat as úsáid na sócmhainne luach an tsochair.

Is ionann luach an tsochair agus luach bliantúil úsáid na sócmhainne. Is iondúil gurb ionann sin agus 5% de luach margaidh na sócmhainne nuair a sholáthraíonn tú í mar shochar den chéad uair. Is é an luach margaidh ná an tsuim ar a mbeifeá in ann an tsócmhainn a dhíol le strainséar. 

Ní fhéadtar luach margaidh a athrú sna cásanna seo:

  • má chuireann tú an tsócmhainn ar fáil d’fhostaí éagsúil
  • má tá damáiste déanta don tsócmhainn
  • agus, nó
  • má thagann méadú ar luach na sócmhainne.

Tá an muirear céanna i bhfeidhm gach bliain a chuireann tú an tsócmhainn ar fáil. Má chuir tú an tsócmhainn ar fáil ar feadh cuid den bhliain amháin, ní mór do ríomh a bhunú ar an sciar sin den bhliain.

Sa chás go bhfuil an méid bliantúil a íoctar le haghaidh léasa fadtéarmach níos mó ná an luach bliantúil, is é luach an tsochair chomhchineáil (BIK) an méid bliantúil a d'íoc tú.

Ní mór caitheamh le gach costas cothabhála a íocann tú i leith na sócmhainne mar shochar incháinithe. Laghdaítear an tsuim incháinithe de réir mar a dhéanann d’fhostaí íocaíochtaí i leith na gcostas seo.

Is gá duit Cáin Ioncaim, ÁSPC agus MSU a chur i bhfeidhm ar an sochar incháinithe. Ní mór luach an tsochair a thuairisciú mar chuid de phá comhlán an fhostaí sa tréimhse ina gcuirtear ar fáil é.

Earraí ealaíne ar iasacht

Féadtar earraí ealaíne a thabhairt ar iasacht gan cáin a íoc, i gcúinse sonrach amháin. Ní mór iad a choinneáil i bhfoirgneamh suntais, áit a n-aontaíonn na Coimisinéirí Ioncaim go bhfuil rochtain réasúnach ag an bpobal air chun:

  • féachaint ar an earra
  • agus
  • dul isteach san fhoirgneamh.
  • Sampla 1

    Ar an 1 Eanáir, chuir Seán troscán nua in árasán a fhostaí gan aon chostas a ghearradh ar a fhostaí, Tadhg. Chosain an troscán, a d'fhan fós mar mhaoin ag Seán, €10,000.

    Is é an luach bliantúil ar úsáid an troscáin ná €500 (€10,000 x 5%).

    Ní mór an pá barúlach €500 (€9.61 sa tseachtain nó €41.66 sa mhí) a chur le pá Thaidhg chun Cáin Ioncaim, ÁSPC agus MSU a ríomh.

  • Sampla 2

    Ar an 1 Lúnasa, chuir Máire troscán nua in árasán nua a fostaí gan aon chostas a ghearradh ar a fostaí, Caitríona. Bhí costas €15,000 ar an troscán agus d’fhan an troscán de bheith mar mhaoin ag Máire.

    Is é an luach bliantúil ar úsáid an troscáin ná €750. Ós rud é nach bhfuil úsáid an troscáin ag Caitríona ach ón 1 Lúnasa (cúig mhí as dhá mhí dhéag), ní mór an luach bliantúil a chionroinnt go €312.50 (€750 x 5/12).

    Chuir Máire pá barúlach €312.50 le pá Chaitríona le linn na tréimhse 1 Lúnasa go dtí 31 Nollaig. Is é sin €14.20 sa tseachtain, nó €62.50 sa mhí, le linn na tréimhse sin chun Cáin Ioncaim, ÁSPC agus MSU a ríomh.

    I gcás blianta amach anseo, ní mór pá barúlach €750 a chur le pá Chaitríona chun Cáin Ioncaim, ÁSPC agus MSU a ríomh (€14.20 sa tseachtain, nó €62.50 sa mhí).

  • Sampla 3

    Ar an 1 Eanáir, chuir Máirtín saor-úsáid sócmhainne ar fáil dá fhostaí, Treasa. Bhí an tsócmhainn seo á húsáid ag fostaí eile roimhe seo, Áine. Bhí costas €3,000 ar an tsócmhainn nuair a tugadh í d’Áine lena húsáid. Is é seo luach margaidh na sócmhainne an chéad uair a cuireadh ar fáil mar shochar é.

    Is é luach bliantúil na sócmhainne do Threasa ná €150 (€3,000 x 5%).

    Ní mór do Mháirtín pá barúlach €150 sa bhliain (€2.88 sa tseachtain, nó €12.50 sa mhí) a chur le pá Threasa chun Cáin Ioncaim, ÁSPC, agus MSU a ríomh.

  • Sampla 4

    Ar an 1 Eanáir, chuir Liam saor-úsáid troscáin ar fáil dá fhostaí, Irial, a a bhí in úsáid roimhe seo i seomraí taispeántais Liam. Ba é €5,000 costas bunaidh an troscáin. Rinneadh luacháil ghairmiúil ar an troscán amhail an 1 Eanáir (nuair a cuireadh ar fáil mar shochar é den chéad uair), agus bhí luach margaidh €3,500 air dá bharr seo.

    An luach bliantúil ná €175 (€3,500 x 5%).

    Ní mór do Liam pá barúlach €175 (€3.36 sa tseachtain, nó €14.58 sa mhí) a chur le pá Iriail chun Cáin Ioncaim, ÁSPC agus MSU a ríomh.

  • Sampla 5

    Cúig bliana ó shin, cheannaigh comhlacht Mhairéad pictiúr ar €5,000. Thug comhlacht Mhairéad an pictiúr dá stiúrthóir bainistíochta lena chrochadh ina theach. An luach atá ar an sochar ná €250 (5% x €5,000). Ní mór do stiúrthóir bainistíochta Mhairéad cáin de €250 a íoc air seo.

    Tá luach €8,000 ar an bpictiúr anois. Tá ríomh an tsochair fós bunaithe ar chostas bunaidh an phictiúir. Dá dtabharfadh Mairéad an pictiúr d’fhostaí eile, bheadh an ríomh fós bunaithe ar an gcostas bunaidh.

Foilsithe: 15 Iúil 2025 Priontáil an leathanach seo

Leathanach baile Ar ais go barr