Creidmheas Cánach i leith Gaol Cleithiúnach

Féadtar an creidmheas seo a éileamh má chothabhálann tú do ghaol ar do chostas féin. Féadtar éileamh a dhéanamh i leith do ghaoil, nó gaol le do chéile nó le do pháirtnéir sibhialta.

Is éard is brí le gaol a chothabháil ar do chostas féin, ná gnáthchostais an tsaoil a sheasamh. Ní mór duit do ghaol a chothabháil go substaintiúil sa chás nach bhfuil siad in ann iad féin a chothabháil.

Coinníollacha cáilitheachta

Maidir leis an ngaol a ndéanann tú éileamh ina leith, ní mór gur gaol leatsa, le do chéile nó le do pháirtnéir sibhialta é nó í mar seo a leanas:

• gaol nach bhfuil in ann iad féin a chothabháil, mar gheall ar éagumas ó sheanaois nó easláinte
• athair ar baintreach fir é nó máthair ar baintreach í, bíodh sé nó sí ar éagumas nó ná bíodh
• tuismitheoir, ar páirtnéir sibhialta marthanach é nó í, bíodh sé nó sí ar éagumas nó ná bíodh
• nó
• leanbh a chónaíonn leat agus a mbraitheann tú ar sheirbhísí an duine sin mar gheall ar sheanaois nó easláinte.

Níl aon riachtanas ann go mbeadh cónaí ar an ngaol in Éirinn le go gcáileofar don chreidmheas seo. Má tá tú ag éileamh i leith do linbh agus má bhraitheann tú ar sheirbhísí an duine sin, ní mór cónaí a bheith ar an leanbh sin in Éirinn leat.

Go ginearálta, ní fhéadtar an creidmheas i leith do linbh a éileamh, ach amháin má tá sé/sí in a c(h)ónaí leat agus gurb é/í do chúramóir. Sa chás seo, ní fhéadtar ioncam do linbh a bheith níos airde ná €16,156.

Má tá tú ag éileamh i leith gaol a chónaíonn taobh amuigh d’Éirinn, ní mór duit a bheith in ann a chruthú go gcothabhálann tú an gaol seo go substaintiúil. Ba chóir duit a bheith in ann a chruthú chomh maith nach bhfuil an gaol seo in ann é nó í féin a chothabháil mar gheall ar éagumas ó sheanaois nó easláinte i gcásanna iomchuí.

Faoiseamh dlite

Féadtar creidmheas cánach €245 a fháil le héifeacht ón 1 Eanáir 2021 (€70 le haghaidh blianta roimhe).

Ní bhfaighidh tú creidmheas cánach má tá ioncam do ghaoil chleithiúnaigh níos mó ná €17,404, le héifeacht ón 1 Eanáir 2024 (€16,780 le haghaidh 2023).

Áirítear ioncam uile do ghaoil chleithiúnaigh chun críocha na teorann ioncaim a shocrú. Áirítear leis sin íocaíochtaí leasa shóisialaigh, pinsin agus ús ar thaiscí do ghaoil chleithiúnaigh.

Má tá níos mó ná duine amháin i mbun cothabhála ar an ngaol cleithiúnach, roinntear an creidmheas eatarthu nó ina measc.

Cén chaoi le héileamh a dhéanamh

Éileamh a dhéanamh i leith na bliana reatha:

1. Sínigh isteach ar moChúrsaí.
2. Cliceáil ar an nasc ‘Bainistigh do cháin’ faoin gcluaisín Seirbhísí ÍMAT.
3. Roghnaigh ‘Déan éileamh ar creidmheasanna cánach’.
4. Roghnaigh ‘Creidmheas Cánach Gaoil Chleithiúnaigh’ faoin gcatagóir ‘Tú féin agus do theaghlach’.

Éileamh a dhéanamh do bhliain roimhe seo:

2020 agus blianta ina dhiaidh:

1. Cliceáil ar an nasc ‘Déan athbhreithniú ar do cháin’ faoin gcluaisín Seirbhísí ÍMAT.
2. Iarr Ráiteas Dliteanais.
3. Cliceáil ar ‘Comhlánaigh Tuairisceán Cánach Ioncaim’.
4. Ar an leathanach ‘Creidmheasanna & Faoisimh Chánach’, roghnaigh ‘Tú féin agus do theaghlach’ agus ‘Creidmheas cánach gaoil chleithiúnaigh’.
5. Comhlánaigh an fhoirm agus tíolaic í.

Tuilleadh eolais

Féadtar éileamh a dhéanamh freisin orthu seo:

• Faoiseamh i leith Árachas Liachta i gcás préimheanna a íoctar i leith do ghaoil
• Faoiseamh i leith Costais Sláinte maidir leis an gcostas a bhaineann le cúram sláinte do do ghaol
• agus
• Faoiseamh Cánach i leith Ús Morgáiste má íocann tú ús morgáiste chun príomháit chónaithe do ghaoil a chur ar fáil.