Lóistín saor ó tháille nó faoi fhordheontas
Lóistín atá faoi úinéireacht an fhostóra
Féadtar lóistín saor ó tháille, nó faoi fhordheontas, a chur ar fáil do d'fhostaí mar Shochar Comhchineáil (SC). Má chuireann, tá siad inmhuirir faoin gcóras Íoc mar a Thuillir (ÍMAT) i leith an tsochair seo maidir le:
Ní mór luach an tsochair a ríomh trí luach margaidh bliantúil an chíosa agus aon chostais ghaolmhara a d’íoc tú, amhail solas agus teas a shuimiú le chéile.
Is é luach margaidh bliantúil an chíosa ná an tsuim a ghearrfadh tiarna talún ar thionónta neamhcheangailte chun an mhaoin a úsáid. Ní mór a bheith in ann a léiriú go bhfuil an luach margaidh a d’úsáid tú réasúnta. Féadtar doiciméad amhail ráiteas ó ghníomhaire eastáit áitiúla, nó ceantálaí, a úsáid mar fhianaise. Ní mór duit aon doiciméid a choinneáil chun críocha scrúdú.
Ba chóir duit do mhaoin a luacháil an chéad uair a chuireann tú ar fáil do d'fhostaí í agus an luach seo a athbhreithniú gach bliain.
Má tá an mhaoin faoi throscán, is sochar comhchineáil é seo freisin. Is é luach an sochair ná 5% dá luach an chéad uair a sholáthair tú mar shochair é.
- Sampla
Lig Tomás dá fhostaí, Alan, troscán a úsáid a bhí in úsáid roimhe seo ag iar-fhostaí. Ba é luach an troscáin ná €5,000 nuair a thug Tomás dá iar-fhostaí é. Tá luach €2,500 air anois.
Tá luach an tsochair bunaithe ar an gcéad uair a lig Tomás dá fhostaí an troscán a úsáid (nuair a bhí luach €5,000 air).
Is é an luach incháinithe an tsochair d’Alan ná 5% x €5,000 = €250.
Fostaí a chónaíonn ar an áitreabh gnó
Níl sochar comhchineáil i gceist sa chás go n-iarrtar ar d’fhostaí cónaí i lóistín atá curtha ar fáil agat ar chuid do d’áitreabh gnó.
Is gá go gcónaíonn d’fhostaí ar an áitreabh chun a gcuid dualgais oibre a chomhlíonadh, ionas go mbeidh feidhm leis an díolúine i leith sochar comhchineáil. Is gnách go gcomhlíontar an riachtanas seo sa chás:
- go n-iarrtar ar d’fhostaí a bheith ar ghlao-dhualgas taobh amuigh de ghnáthuaireanta
- go bhfuil d’fhostaí ar glaoch go minic
- agus
- gur sholáthair tú an lóistín ionas go bhféadfadh d’fhostaí rochtain a fháil ar an obair go tapa.
Faoi réir na coinníollacha ábhartha a bheith comhlíonta, d'fhéadfadh na nithe seo a leanas a bheith san áireamh le samplaí cáilitheacha:
- foireann cúraim in ionaid chónaithe nó faoisimh
- rialtóirí agus séiplínigh príosún
- feighlithe a chónaíonn ar an áitreabh
Ní fhéadann fostóir sa chás seo a bheith ina stiúrthóir.
Lóistín a fháil ar cíos do d'fhostaí
Má tá lóistín ar cíos agat do d’fhostaí, is sochar comhchineáil é seo. Is éard a bheidh sa sochar iomlán ná costas an chíosa lúide aon íocaíochtaí a dhéanann an fostaí leat.
Lóistín agus béilí ag áitreamh sealadach gnó
Féadfaidh sé go n-oibríonn d’fhostaithe ó am go ham ar láithreacha sealadacha. Féadtar lóistín agus béilí a chur ar fáil seachas liúntas cothaithe nó airgid tíre a íoc. Ní sochar comhchineáil incháinithe é seo más rud é:
- nach bhfuil an lóistín mar theach príobháideach d'fhostaí
- go bhfuil costas an chíosa a íocann an fostóir réasúnta
- agus
- nach ionann an aisíocaíocht maidir le béilí agus aisíocaíocht réasúnta ar an gcostas iarbhír.
Paindéim COVID 19
Thug na Coimisinéirí Ioncaim beart lamháltais maidir le cóiríocht shealadach isteach mar gheall ar an bpaindéim COVID-19. Chun tuilleadh eolais a fháil, féach Cóiríocht agus trealamh curtha ar fáil ag fostóir sa rannán Athruithe don Sochar Comhchineáil (SC) le linn srianta COVID-19.