An chomaoin
Céard le déanamh murab eol an chomaoin duit?
Féadfaidh sé nach eol duit an praghas deiridh ar dháta forghníomhaithe (an síniú, an séalú nó an dá rud) na hionstraime (doiciméad i scríbhinn). Sa chás seo, íoctar Dleacht Stampa i leith luach margaidh na maoine.
Tá ceithre eisceacht ón riail seo.
Eisceacht 1
Nuair a cheannaítear gnó, féadfaidh sé go ndéanfar foráil sa chomhaontú chun an gnó a aistriú chugat (ar a dtugtar comhaontuithe aistrithe sócmhainní gnó de ghnáth) le haghaidh:
- íocaíocht tosaigh
- agus
- coigeartú nuair is eol an glanluach iomlán deiridh.
Féadfaidh sé a bheith de thoradh ar an gcoigeartú go mbeidh íocaíocht nó aisíocaíocht bhreise ar dháta comhaontaithe dá éis sin.
- Sampla 1
Shínigh tú comhaontú aistrithe sócmhainne gnó ar an 1 Márta 2019 chun sócmhainní ABD Teoranta a aistriú chugat. Is é an chomaoin ná glanluach shócmhainní an ghnó ar an 28 Feabhra 2019.
Ní heol an glanluach deiridh go dtí an 1 Iúil 2019 tráth a bheidh na cuntais iniúchta ullmhaithe.
Sonraítear sa chomhaontú go ndéanfaidh tú an méid seo a leanas:
- go n-íocfaidh tú €150,000 ar an 1 Márta 2019 (íocaíocht tosaigh)
agus
- go ndéanfaidh tú íocaíocht eile, nó go bhfaighidh tú aisíocaíocht, ar an 18 Iúil 2019 tráth is eol glanluach deiridh na sócmhainní.
Féadtar Dleacht Stampa a íoc i leith an luacha margaidh. Mura n-íoctar Dleacht Stampa i leith an luacha margaidh, féadtar an méid seo a dhéanamh ina áit:
- léiriú ar an tuairisceán Dleachta Stampa nach bhfuil an chomaoin deiridh agat
- an tuairisceán a thíolacadh
- an Dleacht Stampa a íoc i leith na híocaíochta tosaigh.
Má tá an chomaoin deiridh níos mó, ba chóir duit do thuairisceán a leasú chuig an chomaoin deiridh agus an Dleacht Stampa bhreise atá dlite a íoc.
Gearrfar ús ort mura n-íoctar an dleacht bhreise in am. Má theastaíonn uait an t-ús a bhaint, ba chóir scríobh chuig an Oifig Naisiúnta um an Dleacht Stampa. Ba chóir duit d’Aitheantas Doiciméid agus na cúiseanna leis an úis a bhaint chur san áireamh i d’iarratas.
Más lú an chomaoin deiridh, féadfaidh tú aisíocaíocht a éileamh i leith na Dleachta Stampa ró-íoctha. Ba chóir duit do thuairisceán Dleacht Stampa a leasú sula n-éilíonn tú an aisíocaíocht.
Tabhair do d'aire
Ní bhaineann Eisceacht 1 leis an gcomaoin atá nasctha le feidhmíocht an ghnó sna blianta tar éis an fháltais. Féadtar comaoin dá leithéid sin a thabhairt i dtéarmaí foirmle a bhaineann le brabús i ndiaidh cánach agus féadtar uasteorainn de shuim shonrach a chur air.
Eisceacht 2
Má cheannaíonn tú scaireanna agus má aontaíonn tú an méid seo a leanas a íoc:
- íocaíocht tosaigh
- agus
- íocaíocht choigeartaithe nuair a bhíonn na cuntais chomhlánaithe réidh
ba chóir duit:
- léiriú a thabhairt ar an tuairisceán nach bhfuil an chomaoin deiridh agat
- an tuairisceán a thíolacadh
- an Dleacht Stampa a íoc i leith na híocaíochta tosaigh.
- Sampla 2
Shínigh tú comhaontú ceannaithe scaireanna ar an 1 Márta 2019 chun scaireanna ABD Teoranta a cheannach. Is é an chomaoin ná luach na scaireanna ar an 28 Feabhra 2019.
Ní heol an luach deiridh go dtí an 1 Iúil 2019 tráth a bheidh na cuntais chríochnaithe ullmhaithe. Sonraítear sa chomhaontú go ndéanfaidh tú an méid seo a leanas:
- go n-íocfaidh tú €150,000 ar an 1 Márta 2017 (íocaíocht tosaigh)
- go ndéanfaidh tú íocaíocht eile, nó go bhfaighidh tú aisíocaíocht, ar an 18 Iúil 2019 tráth is eol luach deiridh na scaireanna.
Féadfaidh sé go mbeidh an chomaoin choigeartaithe níos mó nó níos lú ná an chomaoin a luaigh tú i do thuairisceán tosaigh.
Ba chóir duit an próiseas a leanúint a bhfuil cur síos air in Eisceacht 1 i leith déileáil leis seo.
Eisceacht 3
I gcás léasa, más eol duit ar dháta fhorghníomhú na hionstraime:
- an cíos, gan an biseach
- íocfaidh tú Dleacht Stampa i leith an chíosa agus i leith an bhisigh margaidh
- an biseach, gan an cíos
- íocann tú Dleacht Stampa i leith an bhisigh agus i leith an chíosa margaidh.
Íocfaidh tú Dleacht Stampa i leith an bhisigh margaidh, murab eol duit an cíos ná an biseach.
- Sampla 3
Shínigh tú léas cúig bliana. D’aontaigh tú cíos bliantúil €2,000 a íoc.
D’aontaigh tú chomh maith biseach a íoc, ach ní heol suim an bhisigh go ceann ceithre mhí.
Íocfaidh tú Dleacht Stampa i leith an mhéid seo:
- an meánchíos bliantúil (€2,000)
agus
- an biseach a fhéadtar a fháil ar léas 5 bliana le cíos bliantúil €2,000.
- Sampla 4
Shínigh tú léas cúig bliana.
Ní heol duit suim an chíosa ná an bhisigh a bheidh iníoctha go ceann dhá mhí eile.
Íocfaidh tú Dleacht Stampa i leith an bhisigh a fhéadtar a fháil le haghaidh léas cúig bliana mura raibh aon chíos iníoctha.
Eisceacht 4
Íocfaidh tú Dleacht Stampa ar dheich n-uaire luach margaidh suímh más rud é:
- go dtógann tú an suíomh ar léas nó má cheannaíonn tú é le comhaontú bainteach tógála chun maoin chónaithe a thógáil air
- agus
- murab eol an chomaoin iomlán duit.
- Sampla 5
Rinne tú comhaontú le forbróir:
- suíomh a cheannach ar €100,000
agus
- go dtógfaidh sé teach ar an suíomh sin duit.
Tá ceangal idir an dá chomhaontú; ní fhéadtar an suíomh a cheannach gan an teach a thógáil air.
Nuair a thíolacann tú an tuairisceán Dleachta Stampa i leith na maoine cónaithe, ní heol duit costas deiridh na tógála.
Íocfaidh tú Dleacht Stampa i leith deich n-uaire luach margaidh an tsuímh ar dháta na hionstraime.