Dleacht Stampa agus léasanna
An difríocht idir léas agus ceadúnas
Tá Dleacht Stampa inmhuirir ar léasanna.
Níl Dleacht Stampa inmhuirir ar cheadúnais scríofa ach amháin i gcás ina bhfuil feidhm le hAlt 31B den Acht Comhdhlúite Dleachtanna Stampa, 1999.
Faoi Alt 31B, tá Dleacht Stampa inmhuirir ar chomhaontuithe ceadúnais a bhaineann le talamh in Éirinn lena mbaineann an méid seo:
- cead tugtha don cheadúnaí forbraíocht a dhéanamh ar an talamh
- 25% nó níos mó de luach margaidh na talún íoctha ag an gceadúnaí leis an gceadúnóir
- agus
- an íocaíocht a bheith seachas le haghaidh an talamh a cheannach.
Féadfaidh sé a bheith deacair idirdhealú a dhéanamh idir léas agus ceadúnas. Féadtar ceadúnas a thabhairt ar ionstraim (doiciméad scríofa) ach féadfaidh sé go mbeidh tréithe léasa inti. Más amhlaidh an cás, tá an ionstraim inmhuirir mar léas.
Is minice a chlúdaíonn comhaontuithe ceadúnais na cearta seo a leanas:
- carr a pháirceáil ar feadh tréimhse shocraithe ag amanna áirithe
- seastán díolacháin a oibriú i siopa nó i margadh
- dul isteach sa talamh chun ábhar a bhaint, gairbhéal mar shampla
- dul isteach sa talamh chun rud a chur ann agus a chothabháil, cláir fógraíochta, mar shampla
- dul isteach sa talamh chun ithirshuirbhéanna a dhéanamh.
Go ginearálta, chun go mbeidh sé ina léas, ní mór don ionstraim:
- caidreamh a chruthú idir tiarna talún agus tionónta
- eastát léasachta a dheonú don tionónta
- agus
- foráil a dhéanamh go mbeidh an mhaoin faoi sheilbh eisiach an tionónta.
Comhaontuithe conacra
Féadfaidh úinéir na talún cead a thabhairt do dhuine eile barr a fhás ar an talamh. Féadfaidh an t-úinéir agus an duine eile comhaontú scríofa a dhéanamh (ar a dtugtar Comhaontú Conacra de ghnáth).
Níl dleacht stampa inmhuirir ar an gcoinníoll nach gceadaítear faoin gComhaontú Conacra ach cead a thabhairt don duine eile dul isteach ar an talamh chun an barr a fhás. Ní léas é an cineál comhaontaithe seo mar gheall nach bhforálann sé do sheilbh eisiach (féadfaidh úinéir na talún dul isteach sa talamh ag am ar bith).
Ar aghaidh: Ráta