Dáta luachála agus luach sochar
Luach incháinithe bronntanais nó oidhreachta
Íoctar Cáin Fáltas Caipitiúil (CFC) ar luach incháinithe bronntanais nó oidhreachta. Is ionann an luach úd agus luach margaidh an bhronntanais nó na hoidhreachta lúide:
- dliteanais nó costais a cheadaítear
- aon chomaoin a íoctar in airgead nó i luach an airgid.
Agus luach incháinithe an bhronntanais nó na hoidhreachta á ríomhadh, ní ceadaítear ach dliteanais nó costais a íocadh cheana a chur san áireamh.
Agus eastát á riaradh aige nó aici, ní foláir don ionadaí pearsanta costais agus dliteanas áirithe a íoc sula dáileann sé an chomaoin ar na tairbhí. D’fhéadfadh na nithe a leanas a bheith san áireamh leis seo:
- costais sochraide
- cáin de chuid an diúscróra nár íocadh roimh an mbás
- dliteanas eile de chuid an diúscróra nár íocadh roimh an mbás, mar shampla, rótharraingt bainc nó morgáiste
- costais a bhaineann le riaradh an eastáit
- costais dlí
- dliteanas Cháin Ioncaim nó Cháin Ghnóchan Caipitiúil a thagann chun cinn le linn riaradh an eastáit.
Go hiondúil, is ionann oidhreacht an iarmhair , nó cuid den iarmhar, agus an glanmhéid i ndiadh íocaíochta ar aon cheann de na nithe thuas luaite. Más amhlaidh go bhfuil na dliteanais íoctha ag an ionadaí pearsanta roimh ré, ní ceadmhach do na tairbhí iad a bhaint.
Tabhair do d'aire
Ní ceadmhach costais sochraide a éileamh faoin tuairisceán IT38 más amhlaidh gur íocadh na costais cheana mar chuid den phróiseas a bhaineann le riaradh an eastáit.
Más bronntanas atá i gceist, is iad seo a leanas na hasbhaintí a cheadaítear go hiondúil:
- Dleacht Stampála
- costais dlí.
Comaoin
Is asbhaint ceadaithe é comaoin íoctha agus luach incháinithe bronntanais nó na oidhreachta á ríomhadh i gcás, faoi threoir an diúscróra, a ndéantar ceann de na nithe seo a leanas:
- má íocann tú comaoin in airgead, nó i luach an airgid, leis an diúscróir nó le duine eile
- má scaoileann tú le dliteanas an diúscróra
- nó
- má íocann tú blianacht leis an diúscróir nó le duine eile.
Comaoin atá íoctha tar éis bronntanas nó oidhreacht incháinithe a fháil, is ionann í i gcónaí agus méid áirithe atá níos lú ná luach margaidh iomlán na sócmhainne.
- Sampla 1
Leagann John síos ina uacht go bhfaighidh a mhac, David, a theach cónaithe mar oidhreacht. Is ionann luach an tí agus €600,000, a bhfuil morgáiste dar luach €120,000 leis. Tá seo faoi réir íocaíochta ar luach €60,000 lena iníon, Mary. Glacfar leis an íocaíocht úd mar chomaoin don oidhreacht.
Luach incháinithe David
| Cur síos | Áireamh |
|---|
| Luach margaidh |
€600,000 |
| Lúide: |
|
| Dliteanas (Morgáiste) |
€120,000 |
| |
€480,000 |
| Lúide: |
|
| Comaoin (Mary) |
€ 60,000 |
| Luach incháinithe |
€420,000 |
- Sampla 2
Tá maoin ag Matthew dar luach €400,000 atá faoi réir morgáiste dar luach €150,000. Bronnann sé an mhaoin ar mhac leis, George, fad is atá sé siúd sásta comaoin dar luach €30,000 a íoc lena bheirt dheartháireacha, Alan agus Niall. Tiocfaidh George i gceannas ar íocaíochtaí an mhorgáiste feasta. Anuas ar sin, íocfadh sé na costais dlí a bhain leis an idirbheart, costais dar luach €7,500.
Luach incháinithe George
| Cur síos | Áireamh | Suim |
|---|
| Luach Margaidh |
|
€400,000 |
| Lúide: |
|
|
| Dliteanas (Morgáiste) |
€150,000 |
|
| Costais |
€ 7,500 |
€157,500 |
| |
|
€242,500 |
| Lúide: |
|
|
| Comaoin (Alan agus Niall) |
|
€ 60,000 |
| Luach incháinithe |
|
€182,500 |
Más amhlaidh go dtugann an diúscróir le fios go bhfuil an chomaoin le híoc le duine eile, meastar go dtagann an chomaoin ón diúscróir. Ina leithéid de chás, gheobhaidh Alan agus Niall €30,000 an duine óna n-athair.
Dliteanas agus costais nach bhfuil asbhainteach
Tá dliteanais agus costais áirithe ann nach bhfuil asbhainteach, lena n-áirítear:
- fiacha arna tabhú nuair is féidir aisíocaíocht a éileamh
- fiacha atá le híoc ar dáta neamhchinnte san am amach anseo
- fiacha áirithe maidir le maoin ar thalamh choigrích, nuair nach féidir cáin a ghearradh ach ar mhaoin atá in Éirinn
- agus
- fiacha a bhaineann le maoin díolmhaithe
- Example 3
Leagann Patrick síos ina uacht go bhfaighidh a iníon, Marian, a theach cónaithe mar oidhreacht fad is a íocann sí comaoin dar luach €40,000 lena mhac, Jack. Is ionann luach an tí agus €400,000 a bhfuil morgáiste dar luach €50,000 leis. De réir an uachta céanna, beidh ar Marian €30,000 a íoc lena neacht, Helen, nuair a phósfaidh sí siúd. San am i láthair, tá Helen 16 mbliana déag. Ar dtús, tugtar neamhaird ar an teagmhas go mbeadh ar Marion €30,000 a íoc le Helen de bharr nach fios san am i láthair an bpósfaidh Helen amach anseo.
Luach incháinithe Marion
| Cur síos | Áireamh |
|---|
| Luach Margaidh |
€400,000 |
| Lúide: |
|
| Dliteanas (Morgáiste) |
€ 50,000 |
| |
€350,000 |
| Lúide: |
|
| Comaoin (Jack) |
€ 40,000 |
| Luach incháinithe |
€310,000
|
Má phósann Helen deich mbliana ina dhiaidh sin, déanfar dliteanas CFC Marian a athríomh, agus beidh aisíocaíocht dlite.
Luach incháinithe Marion (athríofa)
| Cur síos | Áireamh | Luach |
|---|
| Luach Margaidh |
|
€400,000 |
| Lúide: |
|
|
| Dliteanas (Morgáiste) |
|
€ 50,000 |
| |
|
€350,000 |
| Lúide: |
|
|
| Conmaoin (Jack) |
€ 40,000 |
|
| Comaoin (Helen) |
€ 30,000 |
€ 70,000 |
| Luach incháinithe |
|
€280,000 |
Asbhaintí maidir le seirbhísí a cuireadh ar fáil
Má dhéanann tú asbhaint ó thaobh seirbhísí a cuireadh ar fáil ar mhaithe leis an diúscróir, ní foláir duit comhaontú infheidhmithe de réir dlí maidir leis na suimeanna ar a ndearna éileamh a thaispeáint. I measc na seirbhísí a bhaineann leis seo tá: aire a thabhairt don diúscróir agus é nó í tinn, siopadóireacht a dhéanamh thar a cheann, á thionlacan chuig an séipéal nó éileamh ar phá.
Ar aghaidh: Leas teoranta