Custaiméirí ÍMAT – Próiseas deireadh bliana
Céard atá le déanamh i gcás gearríocaíochta
Féadfaidh sé go léirítear ar do Réamhráiteas Deireadh Bliana go bhfuil gearríocaíocht Cánach Ioncaim nó Muirir Shóisialaigh Uilíoch (MSU) agat.
Cúiseanna le gearríocaíocht
Tá roinnt cúiseanna ann a d’fhéadfadh sé seo tarlúint. Folaíonn siad seo:
- Féadfaidh sé nár úsáid d’fhostóir nó do sholáthraí pinsin an Fógra Párolla na gCoimisinéirí Ioncaim (FPCI) is suas chun dáta. Féadfaidh sé a bheith ina thoradh air seo gur feidhmíodh creidmheasanna cánach nó scoithphointe ráta chaighdeánaigh mícheart ar d’ioncam.
- Laghdú nó baint creidmheasa cánach agus an cháin bhreise dhlite gan a bheith bailithe ina hiomláine le linn na bliana cánach.
- Athrú ar mhinicíocht do phá. Mar shampla, athrú ó phá seachtainiúil go pá coicísiúil.
- Athrú ar d’fhostaíocht le linn na bliana agus é de thoradh air go bhfuair tú níos mó ná 52 seachtain de chreidmheasanna cánach nó banda ráta in aghaidh d’ioncaim.
- Níor cuireadh na Coimisinéirí Ioncaim ar an eolas faoi bhás céile nó páirtnéara, faoi idirscaradh nó faoi cholscaradh. Chiallódh sé seo gur teastaíodh do chreidmheasanna cánach nó banda ráta a choigeartú.
- Má bhí tú ag fáil tacaíochtaí fóirdheontais pá paindéime amhail an Scéim Fóirdheontais Shealadaigh Pá (SFSP) nó an Íocaíocht Dífhostaíochta Paindéime (IDP) nár gearradh cáim iomlán orthu le linn na bliana.
- Murar gearradh cáin ina hiomláine ar d’íocaíochtaí Sochair Breoiteachta le linn na bliana cánach.
- Íocaíochtaí Pinsin nó Leasa Shóisialaigh a bheith á bhfáil ón An Roinn Coimirce Sóisialaí (RCS) :
- Gan cuntas a bheith tugtha i leith ioncam ón RCS le linn na bliana cánach;
- Sa chás go raibh méadú in íocaíochtaí ón RCS agus nár gearradh cáin iomlán orthu le linn na bliana cánach.
Tá tuilleadh eolais ar fáil sa rannán ar Chánachas ar íocaíochtaí ón RCS.
Céard is gá a dhéanamh
Má tá gearríocaíocht agat, féadfaidh sé go bhfuil tú i dteideal creidmheasanna breise cánach agus faoisimh amhail costais sláinte.
Is gá duit do Thuairisceán Cánach Ioncaim i leith 2022 a chomhlánú ar líne ar moChúrsaí chun an méid seo a dhéanamh:
- éileamh a dhéanamh i leith creidmheasanna nó faoisimh bhreise
- ioncam breise a dhearbhú.
Féadfaidh sé go mbeidh tionchar ag an bhfaisnéis bhreise a chuireann tú ar fáil ar do shuíomh deiridh cánach ioncaim nó MSU.
An chaoi le gearríocaíochtaí a shocrú
Sa chás go bhfuil gearríocaíocht Cánach Ioncaim nó MSU níos lú ná €6,000 agat, beidh an rogha agat:
- do dhliteanas a íoc i bpáirt nó go hiomlán tríd an gcárta 'Íocaíochtaí/Aisíocaíochtaí' in MoChúrsaí
- an dliteanas iomlán nó an dliteanas atá fágtha a bhailiú, saor ó ús, trí do chreidmheasanna cánach amach anseo a laghdú ó 2022 thar uastréimhse ceithre bliana.
I gcás gearríocaíochtaí níos mó ná €6,000, eiseofar fógra ina leagfar amach an tsuim dhlite.
Mas mian leat, féadfaidh tú an tsuim dhlite a íoc tríd an gcárta 'Íocaíochtaí/Aisíocaíochtaí' in moChúrsaí. Más mian leat na roghanna aisíocaíochta is fearr a fheileann do chúinsí áirithe, féadfaidh tú teagmháil a dhéanamh linn trí M’Fhiosruithe.
Cuirfear eolas san áireamh ar do Ráiteas Dliteanais ina mínítear an chaoi a mbaileofar an dliteanas.
- Sampla 1
Chomhlánaigh Máire a Tuairisceán Cánach Ioncaim do 2020 i mí Dheireadh Fómhair 2022. Tá aisíocaíocht chánach €312 i gceist mar thoradh air seo. Baileofar é seo trí chreidmheasanna cánach Mháire a laghdú thar thréimhse ceithre bliana mar a léirítear thíos:
An tsuim atá le bailiú gach bliain
Bliain | An tsuim atá le bailiú |
2023 |
€78 |
2024 |
€78 |
2025 |
€78 |
2026 |
€78 |
Léiríonn an tábla an laghdú ar chreidmheasanna cánach Mháire, ag brath ar mhinicíocht a pá:
Laghdú na gcreidmheasanna cánach
Minicíocht an phá | An tsuim atá le bailiú |
Seachtainiúil |
€1.50 |
Coicísiúil |
€3.00 |
Míosúil |
€6.50 |
- Sampla 2
Chomhlánaigh Seán a Tuairisceán Cánach Ioncaim do 2021 i mí Mheán Fómhair 2022. Tá aisíocaíocht chánach €200 i gceist mar thoradh air seo. Baileofar é seo trí chreidmheasanna cánach Sheáin a laghdú thar thréimhse ceithre bliana.
B'fhearr le Seán an €200 a íoc ina iomláine. Féadfaidh sé an íocaíocht seo a dhéanamh trí úsáid a bhaint as moChúrsaí. Ciallaíonn sé seo go mbeidh na creidmheasanna íomlána cánach atá Seán i dteideal a fháil aige ag tús na bliana 2023.