Baile   Imeachtaí saoil agus cúinsí pearsanta   Stádas pósta  

Pósadh agus páirtnéireachtaí sibhialta

  1. Léargas ginearálta
  2. Cánachas tar éis pósta nó clárúchán páirtnéireachta sibhialta
  3. Measúnú comhpháirteach
  4. Measúnú ar leithligh
  5. Déileáil ar leithligh
  6. An chaoi a n-imríonn cónaitheacht do pháirtnéara tionchar ar an gcáin a íocann tú
  7. Tionchar ar chreidmheasanna, faoisimh agus tairseacha
  8. Sócmhainní agus maoin a aistriú idir céilí agus páirtnéirí sibhialta

Déileáil ar leithligh

Faoin mbonn déileála ar leithligh, gearrtar cáin ort agus ar do chéile nó páirtnéir sibhialta amhail nach raibh sibh pósta nó i bpáirtnéireacht shibhialta. Féadtar ‘measúnú singil’ a thabhairt ar an mbonn déileála ar leithligh.

Maidir leatsa agus le do chéile nó páirtnéir sibhialta:

  • ní ghearrtar cáin oraibh araon ach amháin ar d’ioncam féin amháin
  • faigheann sibh na creidmheasanna cánach agus banda ráta caighdeánach atá dlite do dhuine singil
  • íocann sibh bhur gcáin féin
  • comhlánaíonn sibh bhur dtuairisceáin chánach ar leithligh
  • éilíonn sibh bhur gcreidmheasanna cánach féin.

Ní fhéadtar do chreidmheasanna cánach, faoisimh nó bandaí ráta neamhúsáidte a aistriú chuig do chéile nó páirtnéir sibhialta. Is é seo an phríomhdhifríocht idir an bonn déileála ar leithligh agus an bonn measúnaithe ar leithligh.

Ní fhéadtar an Creidmheas Cánach do Chúramóir Baile a éileamh má tá tú faoin mbonn measúnaithe déileála ar leithligh.

Féadfaidh sé nach é an bonn déileála ar leithligh an rogha is fearr duit. Féadfaidh sé a bheith de thoradh air go n-íocfaidh tú níos mó cánach mar lánúin ná mar a d’íocfaí dá mbeifí faoin mbonn measúnaithe ar leithligh nó faoin mbonn cóimheasúnaithe. Tarlóidh sé seo mura dtuilleann ceachtar agaibh bhur ndóthain chun do chreidmheasanna cánach pearsanta, faoisimh nó bandaí ráta uile a úsáid.

An chaoi le hiarratas a dhéanamh ar an mbonn déileála ar leithligh

Féadann tú do stádas sibhialta a thabhairt cothrom le dáta agus déileáil ar leithligh a iarraidh trí ‘Bainistigh Mo Thaifead’ nó ‘Mo Phróifíl’ in moChúrsaí. Féadtar aon doiciméid tacaíochta a uaslódáil freisin. Is gá do do chéile an t-iarratas a dheimhniú trí shíniú isteach ar moChúrsaí agus an stádas a thabhairt cothrom le dáta a dheimhniú. De rogha air sin, féadtar d’iarratas a dhéanamh trí scríobh chuig na Coimisinéirí Ioncaim.

Ní mór an t-iarratas a bheith déanta sa bhliain ina bhfuil tú ag iarraidh an bonn measúnaithe ar leithligh a chur i bhfeidhm. 

Nuair a iarrann tú a bheith faoin mbonn déileála ar leithligh, ní fhéadtar é a shiardhátú agus leanann sé ar aghaidh go dtí go ndéanann tú iarratas é a athrú. Ní mór gurb é an céile nó páirtnéir sibhialta a rinne an t-iarratas an duine a tharraingíonn siar é.

  • Sampla 1

    Tá Sinéad agus Máirtín pósta agus roghnaigh siad an bonn déileála ar leithligh.

    Is é ioncam iomlán Shinéad in 2018 ná a hioncam fostaíochta €45,000. Tá ioncam infheistíochta €26,000 ag a fear céile, Máirtín.

    Ríomhtar a gcáin ioncaim amhail gur daoine singile iad.

    Creidmheasanna Cánach Shinéad le haghaidh 2018
    CreidmheasannaMéideanna

    Creidmheas Cánach do Dhuine Singil

    €1,650

    Creidmheas Cánach ÍMAT Fostaí

    €1,650

    Iomlán

    €3,300
    Creidmheasanna Cánach Mháirtín le haghaidh 2018
    CreidmheasannaMeideanna
    Creidmheas Cánach do Dhuine Singil €1,650
    Iomlán €1,650
    Dliteanas Cánach Ioncaim Shinéad le haghaidh 2018

     

    		 LuachannaMéideanna
    Ioncam iomlán

     

    €45,000
    Ioncam faoi cháin @ 20%

    €34,550

    €6,910
    Ioncam faoi cháin @ 40%

    €10,450

    €4,180
    Cáin Ioncaim Iomlán

     

    €11,090
    Lúide creidmheasanna

     

    €3,300
    Cáin iníoctha

     

    €7,790
    Dliteanas Cánach Ioncaim Mháirtín le haghaidh 2018

     

    		 LuachannaMéideanna
    Ioncam iomlán

     

    €26,000
    Ioncam faoi cháin @ 20%

    €26,000

    €5,200
    Cáin Ioncaim Iomlán

     

    €5,200
    Lúide creidmheasanna

     

    €1,650
    Cáin iníoctha

     

    €3,550

    Idir an bheirt acu, íocfaidh siad cáin ioncaim €11,340 (€7,790 + €3,550).

Ar aghaidh: An chaoi a n-imríonn cónaitheacht do pháirtnéara tionchar ar an gcáin a íocann tú

Foilsithe: 22 Aibreán 2020 Priontáil an leathanach seo

Leathanach baile Ar ais go barr