Baile   Creidmheasanna cánach pearsanta, faoisimh agus díolúintí   Talamh agus maoin  

Faoiseamh do Cheannaitheoirí Céaduaire (FCC)

I mBuiséad 2015, tugadh isteach faoiseamh ó cháin ar choigiltis ceannaitheoirí céaduaire i leith áit chónaithe a cheannach nó a fhéin-tógáil.

Cáin Choinneála ar Ús Taisce (CCÚT)

Is ionann CCÚT agus méid cánach a asbhaintear ag an bhfoinse ó ús a íoctar ar airgead a dhéanann tú a choigilt in institiúidí áirithe airgeadais.

Féadtar iarratas ar aisíocaíocht CCÚT a dhéanamh nuair a cheannaíonn nó nuair a thógann tú do chéad teach nó árasán le cónaí ann.

Chun an aisíocaíocht a fháil, ní mór na coinníollacha a leanas a chomhlíonadh:

  • Ní mór duit bheith i do cheannaitheoir céaduaire tí nó árasáin a cheannaíonn nó a fhéintógann maoin idir 14 Deireadh Fómhair 2014 agus 31 Nollaig 2017.
  • Ní mór nár cheannaigh tú féin nó ní mór nár chomhcheannaigh tú féin agus duine eile nó ní mór nár thóg tú féin nó nár chomhthóg tú féin agus duine eile teach nó árasán roimhe seo.
  • Má rinneadh an mhaoin a fhéintógáil, ní mór sí a bheith oiriúnach le cónaí inti láithreach bonn, agus ní mór duit an talamh a chlárú i d’ainm roimh 31 Nollaig 2017.
  • Ní mór duit cónaí sa mhaoin mar d’áit chónaithe phríobháideach phríomha. Níl aisíocaíocht CCÚT ar fáil i gcás maoine a ceannaíodh ar mhaithe le cuspóirí infheistíochta.
  • Ní fhéadfaidh tú aisíocaíocht ar CCÚT a éileamh faoi Fhaoiseamh do Cheannaitheoirí Céaduaire (FCC) agus an Dreasacht um Chabhair chun Ceannach.

Tá CCÚT a asbhaineadh sa tréimhse 48 mí roimh dháta an cheannaigh ar fáil lena aisíoc.  Ní sháróidh an aisíocaíocht seo an CCÚT a íocadh ar choigilteas a mhéid leis an méid a leanas, ar a mhéid:

  • 20% de phraghas ceannaigh an tí nó an árasáin
  • 20% den luach a bhí ar an maoin a chríochnú i gcás féintógála

Comhéilimh

Ceadaítear comhéilimh má cheannaigh nó má rinne tú fhéintógáil ar an mhaoin le ceannaitheoir céaduaire eile.

Ní fhéadfaidh tú éileamh a dhéanamh má tá an talamh cláraithe faoi thríú páirtí.

Cén chaoi a ríomhtar an faoiseamh ó Cháin Choinneála ar Ús Taisce (CCÚT)

Ríomhtar an faoiseamh ó CCÚT a bhíonn le híoc gach bliain trí úsáid a bhaint as an bhfoirmle a leanas:

CCÚT a íocadh ar ús / 12 mhí x líon na míonna a bhaineann leis an mbliain

Taispeánann samplaí 1, 2 agus 3 conas a ríomhtar CCÚT do gach ceann de na trí chás dhifriúla.

  • Sampla 1

    Cheannaigh Máire a chéad teach léi féin ar 31 Deireadh Fómhair 2014 ar €200,000. Is é an coigilteas uasta ar a bhfuil faoiseamh dlite €40,000 (€200,000 @ 20%).

    I gcaitheamh na gceithre bliana roimh an dáta ceannaigh, 1 Samhain 2010 go dtí 31 Deireadh Fómhair 2014, rinne Máire €30,000 a choigilt. Thuill sí ollús €455 agus d’íoc sí €155 de CCÚT ar an ollús.

    Ceadaítear aisíocaíocht iomlán €155 do Mháire, mar gheall go bhfuil a coigilteas faoi bhun an uasmhéid 20% den phraghas ceannaigh.

  • Sampla 2

    Thug na comhcheannaitheoirí céaduaire Seán agus Laoise tógáil a dtí nuathógtha chun críche ar 31 Eanáir 2015. Bhí siad in ann cónaí ann láithreach bonn.

    Is é €300,000 luach an tí chríochnaithe. Is é an coigilteas uasta ar a bhfuil faoiseamh dlite €60,000 (€300,000 @ 20%).

    I gcaitheamh na gceithre bliana roimh an dáta críochnaithe, 1 Feabhra 2011 go dtí 31 Eanáir 2015, rinne Seán €30,000 a choigilt. Íocadh ollús €420 leis agus d’íoc sé CCÚT €143 ar an ús*.

    Rinne Laoise €35,000 a choigilt. Íocadh ollús €490 léi agus d’íoc sí CCÚT €167 ar an ús*.

    Sáraíonn a gcoigilteas an 20% uasta den luach críochnaithe. Ní cheadaítear dóibh ach aisíocaíocht ar an gcoigilteas uasta atá incheadaithe.

    *Seán: €60,000 / €65,000 x €143 = €132

    *Laoise: €60,000 / €65,000 x €167 = €154.15

  • Sampla 3

    Má tá do dháta ceannaigh nó críochnaithe i rith na bliana féilire, beidh ort ríomh pro-rata a dhéanamh.

    CCÚT a íocadh ar ús / 12 (mhí) x (an líon míonna atá infheidhme don bhliain sin)

    Ceannaíonn Daithí, ceannaitheoir céaduaire, árasán leis féin ar 31 Eanáir 2017.

    BliainRáiteas BliantúilTréimhse an RáitisTréimhsí atá InfheidhmePeriods Applicable CCÚT a Íocadh (€)CCÚT atá Dlite (€)

    5

    2017

    01/01/2017 - 31/12/2017

    1

    01/01/2017 - 31/01/2017

    144

    12

    4

    2016

    01/01/2016 - 31/12/2016

    12

    01/01/2016 - 31/12/2016

    128

    128

    3

    2015

    01/01/2015 - 31/12/2015

    12

    		 01/01/2015

    110

    110

    2

    2014

    01/01/2014 - 31/12/2014

    12

    01/01/2014 - 31/12/2014

    98

    98

    1

    2013

    01/01/2013 - 31/12/2013

    11

    01/02/2013 - 31/12/2013

    84

    77

    Is é an méid iomlán d’fhaoiseamh ó CCÚT atá dlite le Daithí ná €425.

Cén chaoi a ndéantar éileamh

Chun éileamh a dhéanamh, ní mór duit an mhaoin a chlárú le haghaidh Cáin Mhaoine Áitiúil (CMÁ). A luaithe a bhíonn tú cláraithe, logálann tú isteach sa chóras CMÁ agus iontrálann tú d’Uimhir Phearsanta Seirbhíse Poiblí (UPSP) nó d’Uimhir Thagartha Cánach, d’Uimhir Aitheantais Mhaoine Uathúil agus d’Uimhir Aitheantais Phearsanta Shlán.

A luaithe a bhíonn tú sa chóras CMÁ, cliceálann tú an cnaipe ‘Éiligh Aisíocaíocht CCÚT do Cheannaitheoirí Céaduaire’ chun d’iarratas a sheoladh ar ais.

Foilsithe: 26 Lúnasa 2020 Priontáil an leathanach seo

Leathanach baile Ar ais go barr